අප බොහෝ විට සිතා සිටින්නේ අපගේ සිරුර හා ප‍්‍රාණය අපට අයිති බවයි. එහෙත් එය සත්‍යයෙන් අඩක්‌ පමණයි. බුදු දහම අනුවත් සිරුර හා අප අතර පවතින්නේ ආගන්තුක සම්බන්ධයක්‌. තමාට උවමනා අන්දමට සිරුර ක‍්‍රියා කරන්නේ නැහැ. සිරුර ජරාවට පත්වෙනවා. ලෙඩ රෝග වැළැඳ ගන්නවා. එයට අප තදින්ම විරෝධය පෑවත් සිරුර එයින් අප පීඩාවටත් දුකටත් පත් කරවනවා. ඒ නිසා සිරුර කෙලින්ම අපගේ යයි නිගමනයකට එළඹීම හාස්‍ය ජනකයි.
එමෙන්ම මීට වඩා හාස්‍යජනක දේ නම් සිරුර හා අපගේ ප‍්‍රාණය සඳහා කොහේවත් ඉන්න රජයක්‌ තම අයිතිය ප‍්‍රකාශ කර සිටීමයි. සිරුරට හෝ ප‍්‍රාණයට කුමක්‌ හෝ විපතක්‌ කරන්නට ගිය සැණින් රජය වහා එයට හරස්‌ වෙනවා.
බ‍්‍රිතාන්‍යයේ මෙල්ක්‌හැම් පෙදෙසේ වෙසෙන ටෝනි නික්‌ලින්සන්ට මේ තත්ත්වයට ගොදුරු වෙන්නට සිදුවෙලා. ටෝනිගේ දැන් වයස අවුරුදු 58 ක්. දැනට අවුරුදු 7 ක පමණ කාලයක පටන් ටෝනි බරපතළ රෝගී තත්ත්වයකින් පෙළෙනවා.
ඔහුගේ මුළු සිරුරම ඔහුගේ කැමැත්තක්‌ නැතිවම අප‍්‍රාණික තත්ත්වයට පත්වෙලා. ටෝනිට පුළුවන් ඇසිපිය හෙලන්නට විතරයි. වෙනත් කිසිම ශාරීරික ඉරියව්වක්‌ පවත්වා ගැනීමට ඔහුට බැහැ. ඔහුගේ කතාවත් ඇනහිටලා. ඔහු තම අදහස් නිවසේ අය හා හුවමාරු කර ගන්නේ විශේෂිත පරිගණකයක්‌ හරහා.
ටෝනි දැන් අවුරුදු හතක්‌ තිස්‌සේ මේ රුදුරු රෝගය නිසා මහත් පීඩාකාරී කායික හා මානසික වේදනාවෙන් යුතුව ඔහුම පවසන විදියට ඔහු කාලකන්නි ජීවිතයක්‌ ගත කරන්නේ. ඔහුගේ සිරුර අප‍්‍රාණික වී ක‍්‍රියා විරහිත වුවත් ඔහුගේ සිතට නම් එහෙම දෙයක්‌ වෙලා නැහැ. එය තවමත් ඉතා සංවේදී ලෙසත් ප‍්‍රබල ලෙසත් වැඩ කරනවා. ඒ නිසයි ඔහුට මේ කටුක දුක දරාගන්න බැරි වෙලා තිබෙන්නේ.
තමා හමුවට පැමිණි මාධ්‍යවේදින්ට ටෝනි කියාසිටියේ මෙය තමාට දරාගත නොහැකි තරමේ වේදනාවක් බවයි. මේ නිසා අවසානයේ ටෝනි කිසියම් තීරණයකට එළඹිලා තියනවා. එනම් මේ දුක අවසන් කිරීමට නම් මේ නිසරු ජීවිතයෙන් සමුගත යුතු බවයි.
ටෝනි මේ සඳහා බ‍්‍රිතාන්‍යයේ උපරිමාධිකරණයට පෙත්සමක්‌ ඉදිරිපත් කරමින් කියා සිටින්නේ තමාට මියයැම සඳහා අවසර ලබා දෙන ලෙසයි. ඔහුගේ බිරිඳ නික්‌ නිල්සන් ද මේ ගැන දැඩි කනස්‌සල්ලෙන් යුතුවයි සිටින්නේ. ඇය තමා...... ඔහුගේ කුදුමහත් කටයුතු කරන්නේ. නික්‌ තම සැමියාට බෙහෙවින් ආදරෙයි. එහෙත් ඕ තමා හමුවට පැමිණි කැතී ජින්ජලි නමැති බී. බී. සී. මාධ්‍යවේදිනියට කීවේ. ටෝනි මෙයින් නිදහස්‌ කරගත හැකි එකම මාර්ගය වන්නේ ඔහු මරාදැමීම බවයි.
මේ වචන ඇසූ කැතී ගල් ගැසී ගියා. සිත කීරි ගස්‌වන සුළු ඒ වචන ටෝනිගේ ආදරවන්ත බිරිඳගේ මුවින් පිටවූයේ කෙසේ දැයි තමාට සවන් අදහා ගැනීමට නොහැකි වූ බව ඇය කියා සිටියා. එහෙත් සත්‍ය නම් තමා ආදරය කරන ප‍්‍රාණය සමාන මිනිසා විඳින වද වේදනාව සත්‍ය ලෙසම දැකීමෙන් නික්‌ මහත්සේ වේදනාවට පත් වී තිබීමයි. ඇයට ඕනෑ එම දුකින් ඔහු නිදහස්‌ කරන්නයි.
ලටෝනීට කිසිම දෙයක්‌ කරකියා ගන්න බැහැ. ඔහු ජීවත් වන මළ මිනියක්‌ වගෙයි. මං කොහොමද තවදුරටත් ඔහුට මේ දුක් වේදනා විඳින්නට ඉඩ දීලා බලන් ඉන්නේ? ඇත්තටම මෙය රොගියෙකු පිළිබඳ කතාවක් විතරක්‌ නෙවි. ඔවුන්ගේ ආදර කතාවද වෙනවා. ඔවුන් එකිනෙකාට හමුවී පේ‍්‍රමවන්තයින් බවට පත් වී ඇත්තේ 1984 වසරේ දී ඒ ඩුබාහි දී. ටෝනි වෘත්තියෙන් සිවිල් ඉංජිනේරුවෙක්‌. ඇය සාත්තු සේවිකාවක්‌. ඔවුන් විවාහ වීමෙන් පසු මැද පෙරදිග හා මැලේසියාව හා හොංකොංහි අවුරුදු 20 ක කාලයක්‌ ඉතා ප‍්‍රීතිමත් ජීවිතයක්‌ ගතකර තිබෙනවා.
ඔවුන්ට දූවරු දෙදෙනෙකුත් සිටිනවා. ලොරේන් 25 හා බෙත් 23 ඒ දෙදෙනායි. ටෝනි ඒ වන විට සමාජශීලි හා ඉතා ක‍්‍රියාශිලී පුද්ගලයෙක්‌ව සිටියා. සෑම දෙයක්‌ ගැනම උනන්දුවක්‌ දැක්‌ වූ විනෝදකාමී මිනිසෙකුව සිටියා.
ඒ අතරේයි 2005 දී ඔහු මෙම රෝගී තත්ත්වයට ගොදුරු වුණේ එය ආඝාත තත්ත්වයකින් පසු මතු වූ සිරුර අක‍්‍රිය වීමේ බරපතළ රෝගී ස්‌වභාවයක්‌. වෛද්‍යවරු ඔහු යථා තත්ත්වයට පත් කිරීමට බොහෝ උත්සාහ ගත් නමුත් එය සාර්ථක වුයේ නෑ.
ටෝනිගේ ජීවිතය මෙයින් සහමුලින්ම අනිත් පැත්තට පෙරළුණා. ඔහුට ඔහුගේ මිතුරන්, රැුකියාව, විනෝදවීමේ අවස්‌ථා සියල්ල ටිකෙන් ටික අහිමි වී ගියා. ටික කලකින් තමා යළිත් යථා තත්ත්වයට පත්වේ යයි ඔහු සිතූ නමුත් එසේ වූයේ නැහැ. වෛද්‍යවරු ඔහුට කිසිවක් පැවසුවේ නැහැ. එයින් මාස ගණකට පසු ඔහු මරණය ගැන කතා කරන්නට පටන් ගත්තා. ටෝනි ඉන් පසුව තමාගේ මෙම වේදනාව නිමා කොට ජිවිතය කෙළවර කර ගැනීමට උසාවියෙන් අවසර ඉල්ලා සිටියා.
ඔහු අධිකරණය වෙත ගොනුකර ඇති මානුෂික පෙත්සමෙන් වැඩිදුරටත් ඉල්ලා සිටියේ තමාගේ මෙම කාලකන්නි ජීවිතය මරණයෙන් අවසාන කරන වෛද්‍යවරයාට එරෙහිව කිසිදු මිනීමැරුම් චෝදනාවක්‌ නොනගන ලෙසයි.
එහෙත් බ‍්‍රිතාන්‍ය නීතිය මේ ගැන දක්‌වන්නේ සැහැල්ලූ මතයක්‌ නොවෙයි. එය ඉතා තදින් ඉන්නවා. නීතිය පවසා ඇත්තේ ඔහු හෝ වෙනත් කිසිවෙකු ටෝනිගේ මරණය සිදු කිරීමට හවුල් වේ නම් ඒ තැනැත්තා සාවද්‍ය මනුෂ්‍ය ඝාතනයකට වරද කරු වෙන බවයි.
ජිවිතය කොයිතරම් පීඩාකාරී වුවත්, දරාගත නොහැකි වුවත් මිනිස්‌ අයිතිවාසිකම්වල සීමාවන් පිළිබඳව සැලකිලිමත් විය යුතුයි. මරණය අයිතිවාසිකමක්‌ නොවෙයි. මිනීමැරීම කොහොමටත් අයිතිවාසිකමක්‌ නොවේ.
එහෙත් වඩා පළපුරුදු විනිශ්චයකරුවෙකු වන චාල්ස්‌ මහතා ඔහුගේ දිගු කාලීන පුළුල් අත්දැකීම් ගැන සලකමින් ටෝනිගේ පෙත්සම ඉදිරියට පවත්වාගෙන යැමට ඉඩ ලබා දී තිබෙනවා. ටෝනිගේ බිරිඳ කියා සිටියේ රටට ඇත්තේ සංස්‌කෘතික පසුබිමක්‌ සහිත අයිතිවාසිකම් පද්ධතියක්‌ නිසා මෙවැනි සහනයක්‌ ලැබුණු බවයි.
එම රෝගී තත්ත්වවලින් පෙළෙන්නන්ට සහනයක්‌ ලබා දීමට යුරෝපයේ ඇතැම් රටවල ඉඩ සලසා තිබෙනවා. නෙදර්ලන්තය, ස්‌විස්‌ට්‌සර්ලන්තය, බෙල්ජියම, ලක්‍ෂම්බර්ග් හා අමෙරිකාවේ ඔරිගන් ප‍්‍රාන්තය. එවැනි රටවල් කීපයක්‌. එහෙත් එය ලැබෙන්නේ කොන්දේසි සහිතවයි. විශේෂයෙන් හිපොක‍්‍රටික්‌ දිවුරුම එය අනුව එම මරණය හිංසාවෙන් තොර වූ එකක්‌ විය යුතුයි.
වෛද්‍ය ජෝන් විල් පවසන්නේ ටෝනි නික්‌ලින්සන්ගේ ආයාචනය සාධාරණ වුවත් ඒ සඳහා නීති ප‍්‍රතිපාදන සැකසීම අනිකුත් ජනතාව ගැන සලකා නොකළ යුතු යෑයි තමා සිතන බවය. මන්ද යත් සමාජයේ මෙවැනි රෝගී තත්ත්වයන් ඇති සියලූ දෙනාද ඒ සඳහා පෙළඹිය හැකි බැවින්ය.
එමෙන්ම යමෙකුට කවර කාරණයක්‌ නිසා හෝ දිවිතොර කර ගැනීමට ඉඩ දීම මනුෂ්‍යත්වයට හා සදාචාරවත් බවට එක නොවන නිසාය. එය මොන තරම් උමතු දෙයක්‌ විය හැකිදැයි ඔහු අහනවා. එහෙත් ටෝනිගේ බිරිඳ මේ කතා කරන්නේ දැඩි වේදනාවකින්. මුලදී මේ කරුණ කාගෙත් සිත කනස්‌සලූ කරන දෙයක්‌ වුණේ. ඒත් එහි අවසානය ඉතා පීඩාකාරී බව අපි කවුරුත් මමත් දැන සිටියා.
ටෝනි තමාට මෙයින් ගැලවිය හැකි යයි අවුරුදු ගාණක්‌ බලා හිටියා. කෙළවරක්‌ නෑ. ඉතින් ඔහුට තවත් දුක්‌විඳීමට දීම සදාචාරයට එක දෙයක්‌ද?
ටෝනිගේ බිරිඳගේ උනන්දුව අඩු නොවූ නමුත් ඇය හුදකලාව උගුලක පැටලී ඇති බවක් පෙණුනා. දවසින් දවස ගෙවී ගියේ කිසිදු විසඳුමකින් තොරවයි. ඇය හොඳටම හෙම්බත් වෙලයි ඉන්නේ. බැරිම තැන අපි ඔහුට ස්‌විස්‌හි පුනරුත්ථාපන සායනයකට යන්න යෝජනා කළා. ඔහු එයට විරුද්ධ වුණා. ඔහු කියා සිටියේ තමාට ඕනෑ වෙනත් රටක නන්නාඳුන අය අතර මැරෙන්නට නොව තම පවුලේ අය අතර දී මියයන්න බවයි.
මේ අතර ටෝනි තම බිරිඳ තමා නිසා වද වනු දැකීමෙන්, වරදකාරී හැgeමෙන්ද ඔහු පෙළෙනවා.
අනේ ඔහුට දෙවියන්ගේ නාමයෙන් මේ පීඩාකාරී දුක් ගොඩින් මිදී මරණය වෙත යන්න ඉඩ දෙන්න. යයි ටෝනිගේ බිරිඳ කියන්නේ ඒ නිසාය.
නමුත් මා දෙවියන්ගෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ ඔහු ඉක්මණින් සනීප වෙන ලෙසටය. ඔහුගේ බිරින්ඳට ඔහුව ආදරෙන් රැක බලා ගැනීමට දර්යය දෙන ලෙසටය. ඔහුට ජීවත් වෙන්න මාර්ගයක් පෙන්වන ලෙසටය.
